Sprawozdanie – Druga edycja MKL Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka i społeczno-edukacyjna kampania Labirynty Komunikacji na Uniwersytecie Śląskim

W dniach 25–26 sierpnia 2016 roku w Katowicach miała miejsce druga edycja Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej: Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka. Współorganizatorami tego wydarzenia byli Instytut Języka Polskiego i Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego oraz Fundacja Wiedzy i Dialogu Społecznego „Agere Aude”. Konferencja zgromadziła wielu teoretyków i praktyków skoncentrowanych przede wszystkim na zagadnieniach dotyczących zaburzeń płynności mowy.

W tym wydarzeniu licznie uczestniczyły również osoby zmagające się w życiu codziennym z problemami płynnym komunikowaniu się. Konferencja była okazją do wymiany doświadczeń, zaprezentowania najnowszych wyników badań i publikacji, a także do zaplanowania wspólnych działań na przyszłość. Co ważne gośćmi konferencji było wielu wybitnych specjalistów w zakresie balbutologopedii – naukowców i praktyków z różnych ośrodków naukowo-badawczych, nie tylko z Europy.
Podczas konferencji wykłady mistrzowskie wygłosili: ksiądz prałat Władysław Basista (Archidiecezja Katowicka), Florence L. Myers (Departament Nauk o Komunikacji i jej Zaburzeniach, Adelphi University, USA), Martine Vanryckeghem (Departament Nauk o Komunikacji i jej Zaburzeniach, Uniwersytet Centralnej Florydy, USA), Benny Ravid (honorowy przewodniczący AMBI – Izraelskiego Stowarzyszenia Osób Jąkających się), Zdzisław Gładosz (Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Osób Jąkających się „Ostoja”), Jane Harley (Centrum im. Michaela Palina w Londynie, Wielka Brytania), Hana Laciková (Instytut Mowy Dziecka w Bratysławie, Słowacja), Isabella K. Reichel (Wydział Nauk
o Zdrowiu, Touro College, USA), Karel Neubauer (Wydział Edukacji i Logopedii, Universytetu Hradec Králové, Centrum Logopedyczne Česká Lipa, Republika Czeska) oraz Krzysztof Szamburski (Uniwersytet Warszawski, Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna TOP w Warszawie). W ramach konferencji zorganizowano także 12 sesji panelowych, a także dwie sesje posterowe.
Integralną częścią konferencji była uroczysta kolacja podczas, której dwóm młodym polskim badaczkom – Aleksandrze Jastrzębowskiej i Jagodzie Tuchowskiej, wręczono Certyfikaty Grantu im. Profesora Gene’a J. Bruttena. Z kolei zasłużony śląski logopeda –Mieczysław Chęciek z rąk księdza prałata Władysława Basisty odebrał Nagrodę im. ks. dra Stanisława Wilczewskiego za całokształt pracy naukowo-terapeutycznej.
Wydarzeniami towarzyszącymi konferencji w ramach społeczno-edukacyjnej kampanii „Labirynty Komunikacji” były dwa warsztaty dla logopedów. Pierwsze z tych szkoleń: „Palin PCI – terapia interakcyjna rodzic-dziecko dla jąkających się dzieci w wieku do lat 7” trwało przez dwa dni poprzedzające konferencję. Warto dodać, że były to pierwsze takie warsztaty w Polsce.Uczestniczyło w nich 41 osób. Warsztaty poprowadziła dr Katarzyna Węsierska (Uniwersytet Śląski i Centrum Logopedyczne w Katowicach) z udziałem Jane Harley (Centrum im. Michaela Palina w Londynie, Wielka Brytania) – w charakterze konsultantki.

W programie warsztatów były burze mózgów, ćwiczenia w małych grupach, studia przypadków, analizy nagrań wideo oraz liczne dyskusje. Drugie warsztaty zostały zorganizowane we współpracy z the International Fluency Association – była to pierwsza na świecie odsłona the IFA Global Workshop. Szkolenie poprowadzone w języku angielskim, z konsekutywnym tłumaczeniem na język polski było zatytułowane: „Terapia jąkania dla dzieci w wieku szkolnym” („Working with school-age children who stutter”). Warsztaty poprowadziła specjalistka z Centrum Michaela Palina w Londynie – Jane Harley. W tym szkoleniu wzięła udział międzynarodowa grupa logopedów z Polski, Czech, Libanu, Niemiec, a także Słowacji. Obydwa szkolenia były wyjątkową okazją dla logopedów by wzbogacić swój warsztat pracy ucząc się od siebie nawzajem jak i korzystając z wiedzy i doświadczeń specjalistek w zakresie zaburzeń płynności mowy oraz dorobku terapeutycznego wypracowanego przez zespół
z Centrum im. Michaela Palina w Londynie.
Dopełnieniem serii wydarzeń w ramach „Labiryntów Komunikacji” – warsztatów, wykładów i seminariów były dni przeznaczone na dyskusje i spotkania. W sobotę 27 sierpnia 2016 roku na Wydziale Teologicznym UŚ zorganizowano panel dyskusyjny dla nauczycieli, studentów, logopedów oraz rodziców dotyczący różnych problemów w komunikowaniu się. Osoby biorące udział w tym wydarzeniu wygłosiły ciekawe referaty i odpowiedziały na pytania nurtujące zebranych. Została – między innymi – poruszona kwestia przyczyn powstawania jąkania, barier komunikacyjnych w szkolnictwie oraz opis różnic między językiem migowym i miganym. Po interesujących wykładach i ciekawych dyskusjach przyszedł czas na konkurs, mający na celu sprawdzenie wiedzy zdobytej podczas spotkania. Uczestnicy tego wydarzenia bardzo aktywnie brali w nim udział. Spotkanie odbywało się w przyjaznej atmosferze.
Przyłączając się do „Labiryntów Komunikacji” w tym samym czasie na Wydziale Teologicznym swój coroczny zjazd zorganizowało Stowarzyszenie Osób Jąkających się „Ostoja” z Lublina.
W ostatnim dniu kampanii „Labirynty Komunikacji” w niedzielę 28 sierpnia 2016 roku, miały z kolei miejsce otwarta spotkania dla dzieci jąkających się i ich rodziców. Jednym z gości specjalnych tego wyjątkowego spotkania dla dzieci był Benny Ravid – jeden z założycieli ISA – Międzynarodowego Stowarzyszenia Osób Jąkających się (International Stuttering Association) oraz inicjator powołania AMBI – Izraelskiego Stowarzyszenia Osób Jąkających się (Israel Stuttering Association). W tym spotkaniu wzięła również udział Agnieszka Tomaszewska – liderka szczecińskiego Klubu J oraz założycielka Grupy HALO – grupy wspierającej działania komunikacyjne, która sama będąc sama osobą jąkającą się doskonale rozumie problemy dzieci z zaburzeniami płynności mowy i chętnie im pomaga. Podczas tego otwartego forum dzieci mogły porozmawiać o swoich problemach, doświadczeniach oraz wyrazić siebie poprzez gry i zabawy, które znalazły się w programie. Uczestnicy mogli również zapoznać się z twórczością i kreatywnością dzieci jąkających się. Dzieci, które w roku szkolnym 2015/2016 uczestniczyły w Centrum Logopedycznym w Katowicach w zajęciach grupowych dla osób jąkających się, z pomocą studentek Uniwersytetu Śląskiego napisały bajki o bohaterach, które tak jak one zmagają się z jąkaniem. Pomysłodawczyniami tego projektu były dr Katarzyna Węsierska z Uniwersytetu Śląskiego oraz Aleksandra Krawczyk, która podczas wdrażania projektu była stypendystką Fulbrighta w Polsce. Odbywające się w tym samym czasie niedzielne forum dyskusyjne dla rodziców miało na celu umożliwienie im podzielenia się swoimi spostrzeżeniami, doświadczeniami oraz problemami, z którymi na co dzień borykają się jako opiekunowie dzieci z zaburzeniami płynności mowy. W tym forum dyskusyjnym wzięli również udział rodzice – osoby jąkające się, które wychowują dziecko zmagające się z tym samym zaburzeniem mowy. To spotkanie uświadomiło zebranym, że problem jąkania nie dotyczy tylko dzieci, ale również ich opiekunów i im także potrzebne jest terapeutyczne wsparcie. Ważne jest także to, iż w forum dyskusyjnym brali udział rodzice z różnych rejonów Polski, a nie tylko z terenu aglomeracji śląskiej.
Będąc pod ogromnym wrażeniem organizacji wszystkich wydarzeń odbywających się w ramach kampanii „Labirynty Edukacji” – zgromadzenia tak wielu wybitnych gości, zbudowania bogatego programu warsztatów, konferencji czy też spotkań ją zamykających – mamy nadzieję, że w przyszłości trzecia edycja będzie podobnym – spektakularnym sukcesem.

Dr Agnieszka Płusajska-Otto, Uniwersytet Łódzki
Karolina Knapik, studentka Uniwersytetu Śląskiego,
Komunikacja promocyjna i kryzysowa, specjalność poradnictwo logopedyczne